نیروگاه‌های خورشیدی شناور
نیروگاه‌های خورشیدی شناور، یکی از نوآوری‌های جذاب و پیشرفته در زمینه تولید انرژی خورشیدی هستند که اخیراً توجه بسیاری را در سطح جهانی به خود جلب کرده‌اند. در ایران نیز، طبق اعلام مدیرکل دفتر ارزیابی منابع و محیط زیست ساتبا، نتایج مطالعات فنی–اقتصادی و زیست‌محیطی نیروگاه‌های خورشیدی شناور منتشر شده است. این مطالعه با همکاری دانشگاه تهران در راستای شناسایی پتانسیل‌های نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناور در نقاط مختلف ایران انجام شده است.
چرا نیروگاه‌های خورشیدی شناور؟
نیروگاه‌های خورشیدی شناور به دلیل نصب بر روی سطح آب‌های مختلف مانند مخازن پشت سدها، دریاچه‌ها و استخرها از مزایای قابل توجهی برخوردارند. این نوع نیروگاه‌ها می‌توانند انرژی خورشیدی را بدون نیاز به زمین‌های بزرگ، که در اکثر مواقع محدود هستند، تولید کنند. از آنجایی که نصب این نیروگاه‌ها روی سطح آب انجام می‌شود، آن‌ها با چالش‌های مربوط به فضا و محیط‌های خشک مواجه نیستند و به‌طور مؤثری می‌توانند انرژی پایدار تولید کنند.
مزایای نیروگاه‌های خورشیدی شناور
مطالعات نشان داده است که نیروگاه‌های خورشیدی شناور در مقایسه با نیروگاه‌های خورشیدی زمینی مزایای زیست‌محیطی، اقتصادی و فنی فراوانی دارند:
جلوگیری از تبخیر آب: نصب پنل‌های خورشیدی بر روی آب، به‌ویژه در مخازن پشت سدها، می‌تواند از تبخیر آب جلوگیری کند و به‌این‌ترتیب از کاهش منابع آبی جلوگیری می‌شود.
کاهش دمای تجمعی در محل نصب: نصب پنل‌ها روی سطح آب باعث کاهش دمای ماژول‌ها می‌شود، که این امر می‌تواند به افزایش راندمان انرژی تولیدی و طول عمر ماژول‌ها کمک کند.
کاهش رشد جلبک‌ها: حضور پنل‌های خورشیدی روی سطح آب باعث کاهش تابش مستقیم خورشید به سطح آب می‌شود و در نتیجه رشد جلبک‌ها کاهش می‌یابد.
بهبود کیفیت آب: علاوه بر جلوگیری از رشد جلبک‌ها، این نوع نیروگاه‌ها می‌توانند به ارتقای کیفیت آب کمک کنند.
افزایش راندمان و کاهش استهلاک: با کاهش دما و جلوگیری از تابش مستقیم به سطح آب، استهلاک ماژول‌ها کمتر می‌شود و راندمان کلی سیستم افزایش می‌یابد.
مکان‌های مناسب برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناور
طبق گزارش‌های منتشر شده، نقاط مختلفی در ایران برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناور مناسب هستند. برخی از این مکان‌ها عبارتند از:
مخازن پشت سدها: این مکان‌ها از منابع آبی بزرگ برخوردارند و می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناور باشند.
دریاچه‌ها و استخرها: دریاچه‌ها و استخرها نیز به دلیل فضای زیاد و سطح آب مناسب، بستر مناسبی برای نصب این نیروگاه‌ها فراهم می‌کنند.
حوضچه‌های مصنوعی و کانال‌های تصفیه فاضلاب: این مکان‌ها نیز می‌توانند گزینه‌های خوبی برای استفاده از نیروگاه‌های شناور خورشیدی باشند.
اجرای پروژه و مدل‌های اقتصادی
اجرای پروژه‌های نیروگاه‌های خورشیدی شناور نیاز به تحلیل‌های دقیق فنی و اقتصادی دارد. طبق مطالعه انجام شده توسط دانشگاه تهران، امکان اجرای پایلوت این نوع نیروگاه‌ها در ایران بررسی شده است.
مدل‌های مالی و اقتصادی ارائه‌شده در این مطالعه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها می‌تواند به‌طور قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش دهد و بازده مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
نتیجه‌گیری
نیروگاه‌های خورشیدی شناور، با توجه به مزایای فراوان خود، می‌توانند نقش مهمی در تامین انرژی پاک و پایدار در ایران ایفا کنند. این نیروگاه‌ها با بهره‌گیری از منابع آبی موجود در کشور می‌توانند به عنوان یک گزینه راهبردی برای تولید انرژی تجدیدپذیر در ایران محسوب شوند. با توجه به پتانسیل‌های بالای کشور و نیاز به مدیریت بهینه منابع آبی، نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناور در ایران می‌تواند گامی مهم در راستای توسعه انرژی‌های پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی باشد.
